مشاور اضطراب
مشاور اضطراب
مشاور اضطراب
اختلال های اضطرابی
اختلال های اضطرابی (ANEXIETY DISORDER)، مجموعه ای از اختلال ها هستند که اضطراب و ترس شدید از نشانه های اصلی آنها است. اضطراب احساس رنج آوری است که با موقعیت آسیب زا یا انتظار خطری مبهم وابسته است. اختلال های اضطرابی برحسب نوع اشیاء یا موقعیت هایی که باعث ترس، اضطراب، رفتار اجتنابی و شناخت های مرتبط می شوند از هم متمایز می گردند.
تفاوت اضطراب و ترس: ترس واکنش به خطری “فوری” است و با برانگیختگی شدید همراه است، اضطراب “پیش بینی” احتمال خطری در آینده است وبا بر انگیختگی ملایم همراه است.
نشانه های اضطراب
نشانه های رفتاری: خشم، تخریبگری، اختلال های حرکتی مثل بی نظمی حرکات و لرزش
نشانه های بدنی: الف_ شاخص های فیزیولوئیک: ضربان قلب، فشار خون، مشکلات تنفسی، تنگ شدن عروق
ب- تظاهرات جسمانی: سردرد، دل درد، اختلال های هاضمه و خواب ، بی اشتهایی
نشانه های ارتباطی: بازداری، اجتنابگری، وابستگی اضطرابی
انواع اختلال های اضطرابی
۱-اختلال اضطراب فراگیر
اختلال اضطراب فراگیر (GAD)، شایعترین و گستردهترین نوع اضطراب است. میلیونها نفر در سراسر جهان به GAD مبتلا هستند. GAD عبارت است از حالتی پیوسته از تنش جسمی/روانی و نگرانی، بیهیچ عامل خاصی یا ناتوانی برای رهایی از آن به طور موقت.
به بیان دیگر، اگر چنین احساس میکنید که همواره تحریکپذیر، نگران، مضطرب یا زیر فشار جسمی یا روانی هستید و این امر زندگی شما را مختل کرده است، شاید به اختلال اضطراب فراگیر مبتلا باشید. دوباره تأکید میکنیم که مقداری اضطراب، بخشی عادی از زندگی روزمره است و طبیعی است که گاهیاوقات، کمی اضطراب داشته باشید؛ اما هنگامی که به نظر میرسد آن اضطراب، بدون هیچ عاملی بروز میکند یا به دلایلی رخ میدهد که نباید باعث آن میزان از اضطراب شوند، این احتمال میرود که شما به اختلال اضطراب فراگیر مبتلا باشید.
موارد زیر، شایعترین مشکلات مربوط به اختلال اضطراب فراگیر هستند:
بیقراری، تحریکپذیری و دلواپسی مداوم یا احساس از دست دادن کنترل؛
خستگی، بیحالی یا به طور کلی سطح انرژی پایین (احساس فرسودگی)؛
عضلات کشیده و سفت، بهویژه در پشت، گردن و شانهها؛
دشواری در تمرکز روی وظایف یا فعالیتها؛
وسواس فکری نسبت به افکار منفی و استرسزا – «تفکر فاجعهسازی».
مسئلهی مهم، مداومت اضطراب ذهنی یا جسمی است؛ یعنی اگر اضطراب شما پس از مدتی طولانی همچنان پابرجاست، این احتمال میرود که از نوع GAD باشد.
چنانکه گفتیم ممکن است به بیش از یک نوع اختلال اضطرابی مبتلا باشید. اختلال اضطراب فراگیر در افراد مبتلا به سایر اختلالات اضطرابی -بهویژه اختلال هراس و اختلال وسواسی جبری- نیز بسیار شایع است.
۲-هراس خاص
ترس یا اضطراب یا اجتناب از اشیاء با موقعیت های محدود. این ترس، یا اضطراب یا اجتناب معمولا همواره بلا فاصله تحت تاثیر موقعیت هراس انگیز، به صورت پایدار و نامتناسب با میزان خطر واقعی، به وجود می آید. هراس های خاص انواع متعدد دارندف مثل هراس از حیوانات، محیط های طبیعی، جراحت و خون و تزریقات، موقعیت ها وغیره
۳-اختلال اضطراب اجتماعی
بسیاری از مردم از اختلالی رنج میبرند که به «فوبیای اجتماعی» یا ترسی نامعقول از موقعیتهای اجتماعی معروف است. مقداری فوبیای اجتماعی، طبیعی است. اندکی کمرویی در مکانهای عمومی یا دستپاچگی به هنگام سخنرانی در جمع، در اغلب افراد، امری عادی است و نشانهای از یک اختلال اضطرابی به شمار نمیرود؛ اما هنگامی که آن ترس، زندگیتان را مختل کند، چه بسا نشانگر آن باشد که به فوبیای اجتماعی مبتلا هستید. فوبیای اجتماعی به وضعیتی گفته میشود که نوعی احساس کمرویی و خجالت شدید در شما وجود دارد و فکر مراوده یا گفتوگو با مردم، غریبهها، افراد صاحب قدرت (مانند رئیس، استاد دانشگاه و …) یا حتی دوستانتان باعث بروز احساس اضطراب و ترس شدید در شما میشود.
افراد مبتلا به فوبیای اجتماعی، موقعیتهای عمومی را به طور بالقوه ناراحتکننده و استرسزا میبینند و با ترسی دائمی از قضاوتشدن، زیر نظر بودن، مورد ارزیابی قرار گرفتن و نادیده گرفتهشدن زندگی میکنند. همچنین، این افراد معمولا به شکلی نامعقول نگراناند که کاری احمقانه یا شرمآور از آنها سر بزند.
فوبیای اجتماعی، مسئلهای فراتر از کمرویی معمولی است و ترس ناشی از آن، باعث می شود که شما در اغلب اوقات از تعاملات اجتماعی سالم دوری کنید.
افراد مبتلا به فوبیای اجتماعی، اغلب با یک یا چند مورد از مشکلات زیر زندگی میکنند:
احساس ناامیدی و ترس در میان افراد غریبه یا در موقعیتهای ناآشنا؛
وسواس فکری نسبت به زیر ذرهبین قرار گرفتن، تحت نظر بودن یا قضاوتشدن از سوی غریبهها؛
احساس اضطراب شدید و کنترلناپذیر در هر موقعیت اجتماعی؛
ترس شدید از سخنرانی در جمع – فراتر از آنچه عادی تلقی میشود؛
احساس نگرانی فقط با فکر کردن به موقعیتهای اجتماعی – حتی هنگامی که در چنین موقعیتهایی قرار ندارند؛
احساس اضطراب و دستپاچگی در هنگام دیدار با افراد جدید یا سخنگفتن با صدای بلند در هنگامی که لازم است صحبت کنند.
بسیاری از افراد مبتلا به فوبیای اجتماعی، رفتارهای اجتنابی از خود بروز میدهند. آنها تا حد ممکن از موقعیتهای اجتماعی دوری میکنند تا بتوانند از ترس بیشتر رهایی یابند.
۴-حملات هراس؛
ترس از حملات هراس در آینده.
حملات هراس، واکنشهای شدید جسمی و روانی هستند که میتوانند ناشی از استرس و اضطراب باشند یا بیهیچ دلیل خاصی رخ دهند. حملات هراس غالبا نوعی پریشانی روانی هستند اما در بیشتر موارد بهوسیلهی علائم فیزیکیشان شناخته میشوند؛ از جمله:
ضربان قلب سریع (تپش قلب یا ریتم نامنظم/بسیار سریع)؛
تعریق بیش از حد یا گُرگرفتگی/لرز؛
احساس مورمور شدن، بیحسی یا ضعف در بدن؛
مسخ شخصیت (احساس اینکه خارج از بدنتان هستید)؛
اختلال در تنفس یا احساس آنکه نمیتوانید نفس عمیق بکشید؛
سبکی سر یا سرگیجه؛
درد قفسهی سینه یا معدهدرد؛
مشاور مشکلات یا ناراحتیهای گوارشی.
حملات هراس ممکن است همه یا شماری از علائم جسمی بالا را داشته باشند و همچنین ممکن است شامل علائم غیرمعمولی مانند سردرد، فشار گوش و … نیز باشند. همهی این علائم بسیار واقعی به نظر میرسند؛ به همین دلیل کسانی که حملات هراس را تجربه میکنند، اغلب به دنبال مراقبتهای پزشکی میروند.
حملات هراس با علائم روانیشان نیز شناخته میشوند. این علائم در ۱۰ دقیقهی اول یک حملهی هراس به اوج خود میرسند:
مشاور احساس عذاب و زجر یا حس اینکه در آستانهی مرگ هستید؛
مشاور اضطراب شدید، بهویژه اضطراب در مورد سلامتی؛
احساس درماندگی یا احساس آنکه دیگر خودتان نیستید.
برخلاف باور عموم، این احتمال وجود دارد که علائم جسمیِ مربوط به حملات هراس، پیش یا پس از اضطراب پدیدار شوند؛ این یعنی شاید شما علائم جسمی را در همان آغاز و پیش از آنکه ترس از مرگ به سراغتان بیاید، تجربه کنید؛ به همین دلیل است که بسیاری از افراد گمان میکنند سلامت جسمیشان در معرض خطر است و در نتیجه، درخواست مراقبتهای پزشکی و بستریشدن میکنند.
حملات هراس ممکن است توسط حساسیت بیش از حد به واکنشهای بدن، بهوسیلهی استرس یا بدون هیچ دلیلی رخ دهند. کنترل اختلال هراس بدون کمک گرفتن از افراد آگاه میتواند بسیار دشوار باشد. یاری جستن از افراد متخصص، راهی مهم برای متوقف کردن حملات هراس است و شما میتوانید از این راه، تکنیکهای لازم را برای درمان این اختلال بیاموزید.
همچنین این احتمال نیز هست که به اختلال هراس مبتلا باشید اما حملات هراس چندانی را تجربه نکنید. همچنین اگر با ترس مداوم از حملهی هراس زندگی میکنید، ممکن است به این نوع اختلال اضطرابی مبتلا باشید. در چنین مواردی، اضطراب شما شاید به اختلال اضطراب فراگیر شبیه باشد، اما ترس شما در این مورد، کاملا مشهود و متمایز است.
۵-آگورافوبیا
آگورافوبیا، ترس از بیرون رفتن به طور علنی و آشکار است که یا به ترس از فضاهای باز بر میگردد و یا به ترس از حضور در مکانهای ناآشنا. بسیاری از افراد مبتلا به آگورافوبیا، هرگز از خانهشان بیرون نمیروند یا تمام تلاششان را بهکارمیبندند که بهجز خانه و محل کارشان، به مکان دیگری رفتوآمد نکنند. برخی از این افراد میتوانند به فروشگاه موادغذایی یا سایر مکانهای آشنا بروند اما در سایر مکانها، ترسی شدید و تقریبا ناتوانکننده را تجربه میکنند.
بسیاری از افراد مبتلا به آگورافوبیا (البته نه همهی آنها) اختلال هراس نیز دارند. دلیل آن نیز این است که آگورافوبیا در بسیاری از مردم ناشی از حملات هراس است. چنین افرادی در مکانهای عمومی دچار حملات هراس میشوند؛ بنابراین، برای جلوگیری از بروز حملات هراس، روزبهروز بیشتر از رفتن به مکانهای عمومی پرهیز میکنند تا آنکه سرانجام میترسند حتی از خانهی خود خارج شوند.
بعضی از مردم، آگورافوبیا را پس از حوادث تکاندهنده نیز تجربه میکنند. آگورافوبیا در میان بزرگسالان شایعتر است. برخی نگران هستند که کنترل جسمی و روانیشان را از دست بدهند و همین امر سبب میشود از موقعیتهای اجتماعی دوری کنند. اما همهی افراد مبتلا به آگورافوبیا، تمام وقتشان را در خانه نمیگذرانند؛ در واقع برخی از علائم متداولتر آن عبارتاند از:
ترس وسواسی از مُراوده با گروهی از مردم – چه آنها را بشناسید و چه نشناسید.
استرس یا اضطراب شدید در مواقعی که در محیطی غیر از خانهتان یا جایی هستید که تحت کنترل شما نیست.
احساس تنش و استرس حتی در طول فعالیتهای عادی مانند رفتن به فروشگاه، گفتوگو با غریبهها یا حتی فقط بیرون رفتن از خانه.
نگرانی زیاد در مورد چگونگی محافظت از خودتان یا تأمین امنیت در هنگام بروز برخی مشکلات (حتی اگر احتمال رویداد آن، بسیار کم باشد).
احساس اینکه ترسهای خودتان، شما را اسیر نگه میدارند و نمیگذارند از خانه بیرون بروید و مطابق میلتان زندگی کنید.
بسیاری از مردم در برخی لحظات در بیرون از خانه احساس آسیبپذیری میکنند و ترجیح میدهند در خانهشان بمانند؛ اما زمانی که این ترس برای مدتی طولانی ادامه یابد یا شما را از تجربهی یک زندگی لذتبخش و پویا بازدارد، به احتمال زیاد شما را به آگورافوبیا مبتلا کرده است.
حتما بخوانید: فوبیا چیست؛ آشنایی با انواع اختلال هراس و راههای درمان آن
۶-اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
به عنوان یک انسان، شما همیشه در معرض خطراتی هستید که زندگیتان را تهدید میکنند. بسیاری از مردم آنقدر خوششانس هستند که میتوانند از این خطرات به دور باشند و زندگی ایمن و لذتبخشی داشته باشند اما در برخی موارد، ممکن است شما به یک آسیب روانی یا جسمی شدید دچار شوید و آن چه بسا به یک اختلال اضطرابی منجر شود که به «اختلال استرس پس از سانحه» معروف است.
PTSD نوعی اختلال اضطرابی است که پس از وقوع حادثهای تکاندهنده پدیدار میشود. افراد مبتلا به PTSD اغلب باید از بیرون کمک بگیرند، چون PTSD میتواند تا سالها پس از یک رویداد ناراحتکننده بر افراد تأثیر بگذارد و احتمال دارد که در بقیهی عمرشان همواره ادامه داشته باشد.
PTSD هم از نظر جسمی و هم از نظر روانی بر افراد تأثیر میگذارد. در اغلب موارد، شخص مبتلا به PTSD، همان فردی است که رویدادِ ناراحتکننده را تجربه کرده است؛ اما این احتمال نیز هست که با مشاهدهی یک رویداد ناراحتکننده یا آسیبرسان یا حتی فهمیدن آنکه یکی از عزیزانتان با حادثهای ناگوار روبهرو شده است، دچار PTSD شوید.
نشانههای PTSD عبارتاند از:
مرور رویداد تکاندهنده. شناختهشدهترین نشانهی PTSD، مرور کردن رویداد ناراحتکنندهای (تروما) است که رخ داده است. افراد مبتلا به PTSD نه تنها تروما را به شکل ذهنی مرور میکنند، بلکه در برخی موارد ممکن است آن را به هر دو شکل ذهنی و جسمی تجربه کنند؛ چنانکه انگار به لحظهی وقوع حادثه برگشتهاند.
واکنش به محرکها. برخی محرکها ممکن است باعث شوند که افراد مبتلا به PTSD، استرس یا ترسی شدید را تجربه کنند. این محرکها معمولا به همان حادثه مربوط هستند؛ مانند صداهای بلند -هنگامی که رویداد شامل صداهای بلند بوده است- یا ترس شدید در هنگامی که فردی در پشت سرتان است -در صورتی که پیشتر از پشت به شما حمله شده باشد. فکر و خیالهای مربوط به آن رویداد ناگوار نیز ممکن است باعث تحریک PTSD شود.
نگرانی در مورد رخداد دوبارهی تروما. مانند حملات هراس، اگر به خاطر تصورِ رخداد دوبارهی آن حادثهی ناگوار بهشدت مضطرب هستید، ممکن است به PTSD مبتلا باشید. همچنین اگر با فکر کردن به تکرار آن حادثه، به طور منظم و روزانه دچار اضطراب میشوید، شاید علت آن PTSD باشد.
مشکل عاطفی. بسیاری از افراد مبتلا به PTSD، مشکلاتی را در مورد تفکر عاطفی و آیندهی روابط احساسیشان تجربه میکنند. برخی نسبت به عشق و محبت، سرد و بیعلاقه میشوند. بعضی از نظر عاطفی، بیحس میشوند. بقیه به این باور میرسند که قرار است بمیرند. همهی این کشمکشهای عاطفی در افراد مبتلا به PTSD متداول هستند.
همچنین ممکن است در هر جایی که هستید، به احتمالات بسیار بد و ناگوار بیندیشید؛ مثلا پیوسته احساس کنید فاجعهای در کمین است یا در موقعیتهای عمومی، احساس بیپناهی و ناامیدی کنید. بسیاری از افراد مبتلا به PTSD، در برابر رویدادها، چیزها و حتی کسانی که ممکن است یادآور آن حادثه باشند، رفتارهای اجتنابی از خود نشان میدهند -حتی اگر بین این مسائل و حادثهای که برای آنها رخ داده است، هیچ ارتباطی وجود نداشته باشد.
افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه ممکن است در اکثر روزها، میزان بالاتری از استرس را تجربه کنند. آنها ممکن است زودرنج باشند یا بهراحتی عصبانی شوند. آنها ممکن است بهآسانی وحشتزده یا سراسیمه شوند یا قادر نباشند بهراحتی بخوابند. زندگی کردن با PTSD میتواند بسیار دشوار باشد.
حمیده شاهبان ،مشاورخانواده وزوج درمانگر
شماره تماس رزرو نوبت : ۰۹۳۹۳۹۲۹۹۵۲
دیدگاه خود را ثبت کنید
Want to join the discussion?Feel free to contribute!